De term patronaatsverklaring wordt gebruikt ter aanduiding van een grote verscheidenheid van verklaringen afgelegd door natuurlijke of rechtspersoon met de bedoeling al dan niet bepaalde crediteuren van een andere rechtspersoon gerust te stellen wat betreft hun kansen op voldoening van hun schuldvordering (Hof van beroep te Antwerpen 18 januari 2016 NJW, 347, pagina 635, met noot J. Waelkens).
De term patronaatsverklaring is niet terug te vinden in de wet. Het betreft dus een ongenaamd sui generis contract waarvan de inhoud kan verschillen van contract tot contract.
In hoeverre een patronaat een alternatieve zekerheid is hangt af van de concrete inhoud van de patronaat. Patronaat komt neer op een bescherming van een derde vaak verleend door moedermaatschappij aan een dochtermaatschappij.
Het patronaat kan zowel een juridisch bindende draagwijdte hebben als het loutere morele draagwijdte. Zij kan en eenzijdige wilsuiting uitmaken of een contract.