I. Inleiding
II. Juridische kwalificatie van de zorgovereenkomst
III. De invloed van het contractenrecht op de opnamevrijheid: de precontractuele fase
A. Contractvrijheid als uitgangspunt
B. Onrechtmatige contractweigering als beperking op de vrijheid om al dan niet te contracteren
1° Algemeen kader
2°Contractweigering als precontractuele fout
3° Contractweigering als rechtsmisbruik
4°Contractweigering als contractuele fout
C. Discriminatieverbod als beperking op de vrijheid om de wederpartij te kiezen
IV. De invloed van het contractenrecht op de begeleidingsvrijheid: de uitvoering van de overeenkomst
A. Bindende kracht van de overeenkomst
B. Eenzijdige beëindiging van de overeenkomst
1° Eenzijdige beëindiging van overeenkomsten van onbepaalde duur
2°Eenzijdige beëindiging van overeenkomsten van bepaalde duur
3° Bedongen opzegbevoegdheid
V. Besluit
•A.-S. Versweyvelt en J. Put, De opname- en begeleidingsplicht in de jeugdhulp en de gehandicaptenzorg. Juridisch onderzoek naar het principe, de grondslagen en de uitwerking van een opname- en/of begeleidingsplicht, met de focus op private voorzieningen in de jeugdhulp en zorg voor personen met een handicap, Leuven, Instituut voor Sociaal Recht KU Leuven, september 2016, 142 p.), raadpleegbaar op www.law.kuleuven/isr/onlinepublicaties.html.
• L. Van Assche en J. Put, Juridisering van de zorgsector. Een verkennende begrips- en fenomeenstudie, Leuven, Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, 2013, 161 p., www.law.kuleuven.be/isr/juridisering-van-de-zorgsector.
• T. Goffin, De professionele autonomie van de arts. De rechtspositie van de arts in de arts-patiëntrelatie, Brugge, die Keure, 2011, p. 290, nr. 697
• S. Stijns, Leerboek verbintenissenrecht. Boek 1, Brugge, die Keure, 2005, p. 27, nr. 34.
• F. Vermander, De opzegging van overeenkomsten, Antwerpen, Intersentia, 2014, p. 391, nr. 489.
• J. Bosmans, «Een juridische invalshoek. Vrijheidsbeperking bij plaatsing van minderjarigen in Vlaamse voorzieningen voor jeugdzorg» in S. Opdebeeck en C. Van Audenhove (eds.), De regels van het huis. Omgaan met vrijheidsbeperking in de gehandicaptenzorg en in de bijzondere jeugdzorg, Leuven, Acco, 2001, (165) 192
• H. Nys en P. Quaethoven, Zorgen voor welzijn: overheid en welzijnszorg in Vlaanderen, Leuven, Acco, 1984, 54.
14 K. Herbots, E. Ankaert, E. Van Grunderbeek en J. Put, Professioneel omgaan met risico’s. Juridisch onderzoek naar de aansprakelijkheid van private non-profit voorzieningen met de focus op jeugdhulp en kinderopvang, Brussel, Politeia, 2012, p. 13-14, nr. 39. Zie ook: G. Loosveldt, «Voor een (h)erkende welzijnscliënt» in G. Loosveldt en B. Van Buggenhout (eds.), Cliëntgerichte perspectieven in de welzijnszorg, Leuven, Garant, 2000, (1) 56-57.
• K. Swerts, J. Deene, C. Vanackere en K. Marchand, «De overeenkomst. Definitie, soorten en basisbeginselen» in B. Claessens, T. Hens, D. Lejeune en J. Roodhooft (eds.), Bestendig handboek verbintenissenrecht, Mechelen, Kluwer, 2014, losbl., (3), p. 13, nr. 1334.
• K. Swerts, J. Deene, C. Vanackere en K. Marchand, o.c., in B. Claessens, T. Hens, D. Lejeune en J. Roodhooft (eds.), Bestendig handboek verbintenissenrecht, p. 13, nr. 1331.
• A. De Boeck, Informatierechten en -plichten bij de totstandkoming en uitvoering van overeenkomsten: grondslagen, draagwijdte en sancties, Antwerpen, Intersentia, 2000, p. 177, nr. 404
• H. Geens, «Precontractuele aansprakelijkheid» in Vlaamse Conferentie bij de balie te Antwerpen (ed.), Actueel aansprakelijkheidsrecht, Gent, Larcier, 2012, (39) 40.
• A. De Boeck, «De precontractuele fase als ontmoetingsplaats voor buitencontractuele en contractuele aansprakelijkheid: de schade ten gevolge van tekortkomingen tijdens de precontractuele fase nader geanalyseerd» in S. Stijns en P. Wéry (eds.), De raakvlakken tussen de contractuele en de buitencontractuele aansprakelijkheid, Brugge, die Keure, 2010, (137), p. 139-140, nr. 8
• Cass. 7 oktober 2011, RW 2012-13, 1118, noot S. Jansen en S. Stijns.
• A. Van Oevelen en C. Cauffman, «Contractvrijheid, contractweigering en antidiscriminatie» in Bijzondere overeenkomsten, XXXIVste Postuniversitaire Cyclus Willy Delva, Mechelen, Kluwer, 2008, (439) p.449, nr. 19.
• C. Vervack, De rol van de rechter in de precontractuele fase. Schadeherstel bij afgebroken onderhandelingen, Brugge, die Keure, 2015, p. 54-57, nrs. 52-57.
• A. Vandenberk en I. De Coster, «De invalshoek van de directie» in S. Opdebeeck en C. Van Audenhove (eds.), De regels van het huis. Omgaan met vrijheidsbeperking in de gehandicaptenzorg en in de bijzondere jeugdzorg, Leuven, Acco, 2001, (25) 31.
• A. De Boeck en F. Vermander, «Rechtsmisbruik in het contractenrecht: de rechtsuitoefening aan banden gelegd» in A. Van Oevelen, S. Rutten en J. Rozie (eds.), Rechtsmisbruik, Antwerpen, Intersentia, 2015, (29), p. 31, nr. 3.
• Cass. 7 oktober 2011, AR C.10.0227.F., RW 2012-13, 1118, noot S. Jansen en S. Stijns.
• S. Stijns en S. Jansen, «De basisbeginselen van het contractenrecht: kroniek van de recentste evoluties», TBBR 2013, (2), p. 8, nr. 16.
• A. De Boeck, «Contractweigering en het verbod van rechtsmisbruik de contractvrijheid onder druk» (noot onder Cass. 7 oktober 2011), TBBR 2012, (491) 495
• M. Bollen, «Precontractuele aansprakelijkheid voor het afspringen van onderhandelingen, in het bijzonder m.b.t. een acquisitieovereenkomst», TBBR 2003, (136), p. 141, nr. 14
• A. De Boeck, «De precontractuele aansprakelijkheid anno 2010» in S. Stijns, I. Samoy en A. De Boeck (eds.), Verbintenissenrecht, Themis, Brugge, die Keure, 2010, (1), p. 4-7, nrs. 8-10
• R. Dekkers, A.-L. Verbeke, K. Vanhove, N. Carette en G. Baeteman, Handboek burgerlijk recht, III, Antwerpen, Intersentia, 2007, p. 104, nr. 201
• P. Wéry, L’exécution forcée en nature des obligations contractuelles non pécuniaires: une relecture des articles 1142 à 1144 du Code civil, Brussel, Kluwer, 1993, p. 203-208, nrs. 149-151.
• B. De Smet, Juridische aanpak van problemen rond opvoeding. Begeleiding van kinderen in nood en onbuigzame pubers, Antwerpen, Intersentia, 2008, 127.
• C. Cauffman, «Discriminatie bij bijzondere overeenkomsten», RW 2006-07, (287), p. 299, nr. 47.
• D. De Prins, S. Sottiaux en J. Vrielink, Handboek discriminatierecht, Mechelen, Kluwer, 2005, p. 474, nr. 1196.
• S. Sottiaux en J. Vrielink, «Verschillende gelijkheden? Recente Europese en nationale rechtspraak over discriminatie» in A. Alen, G. Maes en S. Sottiaux (eds.), Publiekrecht, Themis, Brugge, die Keure, 2011, (23) 28.
• G. Loosveldt, «Zorg: van verwachting tot voorwerp van een recht» in F. Deven en T. Jacobs (eds.), Vooruitdenken over zorg in Vlaanderen, Antwerpen, Garant, 2005, (25) 36.
• K. Swerts, J. Deene, C. Vanackere en K. Marchand, o.c., in B. Claessens, T. Hens, D. Lejeune en J. Roodhooft (eds.), Bestendig handboek verbintenissenrecht, p. 27, nr. 1388
• A. Van Oevelen, «De eenzijdige wijziging en beëindiging van de verzekeringsovereenkomst door de verzekeraar: bestaat er een recht op behoud van een verzekering?», RW 2003-04, (1081), p. 1083, nr. 5
• R. Van Ransbeeck, «Schorsing en beëindiging van overeenkomsten. Opzegging» in OBO, 2005, afl. 63, (1) 5.
• S. Rutten, «De eenzijdige beëindiging door de cliënt van de overeenkomst gesloten met de beoefenaar van een vrij beroep», TBH 2002, (83), p. 85, nr. 6.
• S. Stijns, De gerechtelijke en de buitengerechtelijke ontbinding van overeenkomsten: onderzoek van het Belgische recht getoetst aan het Franse en het Nederlandse recht, Antwerpen, Maklu, 1994, p. 601-654, nrs. 459-481.
• A. Van Oevelen, «De buitengerechtelijke ontbindingsverklaring van wederkerige overeenkomsten wegens wanprestatie door het Hof van Cassatie aanvaard» (noot onder Cass. 2 mei 2002), RW 2002-03, (503), p. 505, nr. 6).
• M. De Man, De verbintenisrechtelijke tijdsbepaling, Brugge, die Keure, 2013, p. 337, nr. 472.
• R. Van Ransbeeck, «Schorsing en beëindiging van overeenkomsten. Opzegging» in OBO, 2005, afl. 63, (1) 5-6