De onherroepelijkheid van de schenking-(Voorwaarden aan de schenking: een element van rechtsonzekerheid of een must?)

Publicatie

Auteur:

De Vriese Morgane

Uitgever:

Ugent

Jaargang:

2009-2010

Samenvatting

De onherroepelijheid van de schenking is een wezenskenmerk van de schenking. Samen met het vereiste van dadelijkheid vormen zij het koningspaar van de schenking.

Volgens artikel 894 van het Burgerlijk Wetboek is een schenking onder levenden een akte waarbij de schenker zich dadelijk en onherroepelijk van de geschonken zaak ontdoet, ten voordele van de begiftigde die ze aanneemt.

"Donner et retenir ne vaut"
"Gegeven is gegeven"

De opstellers van het gerechtelijk wetboek wilden hiermee oude feodale structuren doorbreken, waarbij de begiftgde gebonden bleef aan de grillen en de machtsgreep van de schenker. De begitigde heeft recht op gemoedsrust dat het geschonkele tot zijn vermogen blijft behoren. De onherroepelijkheid van de schenking gaat zelfs zover dat de schenking zelfs niet in gemeen akkoord kan ontbonden worden.

De schenking is niet alleen onherroepelijk, de schenker mag zich geen enkel middel voorbehouden om rechtstreeks of onrechtstreeks op de schenking terug te komen. De onherroepelijkheid van de schenking dient de rechtzekerheid. Bij gebreke aan de onherroepelijkheid van de schenking, zouden de geschonken goederen onvervreemdbaar zijn.

Lees deze integrale bijdrage Voorwaarden aan de schenking: een element van rechtsonzekerheid of een must?) * onherroepelijkheid schenking, gratis online via deze link

Inhoudstafel tekst:

Inhoud
Inleiding.7
HOOFDSTUK I. Schenking onder levenden.10
Afdeling I. Zuivere schenking.10
§1. Klassieke notariële schenking.10
§2. Alternatieve schenkingsvormen.13
Afdeling II. Schenking met modaliteiten .16
§1. Wilsautonomie .16
A. Bij het opstellen van de schenking .16
B. Na de totstandkoming van de schenking.17
I. Betreffende de voorwaarde .17
II. Betreffende de last .19
§2. Soorten modaliteiten.19
A. Termijn .19
B. Voorwaarde in ruime betekenis.19
I. Voorwaarde sensu stricto .20
II. Last.20
III. Voorwaarde-last .22
C. De grijze zone tussen de termijn en de voorwaarde sensu lato.23
HOOFDSTUK II. Grenzen aan de schenkingsvrijheid .24
Afdeling I. Onherroepelijk en dadelijk.24
§1. Dadelijk .24
§2. Onherroepelijk .25
A. Voor de aanvaarding van de schenking .26
B. Na de definitieve totstandkoming van de schenking.27
I. Principe.27
II. Uitzonderingen .28
Afdeling II. Voorwaarden.30
§1. Soorten .30
A. Basisindeling: Naar gelang de gevolgen die een voorwaarde kan teweegbrengen .30
1. Ontbindende voorwaarde .31
2. Opschortende voorwaarde.31
B. Specifieke indeling: Naar gelang de vervulling van de voorwaarde afhankelijk is van de
wil van de partijen.33
I. Meerderheidsopvatting .33
1. Toevallige voorwaarde .33
2. Potestatieve voorwaarde .33
3. Gemengde voorwaarde.34
II. Opvatting volgens De Page.34
C. Wat bij een conflict inzake de kwalificatie van de voorwaarde? .35
§2. Interpretatie van de voorwaarde .35
A. Nietigheid omwille van art. 900 BW .36
A. Nietigheid omwille van art. 944 BW .38
I. Analyse van het artikel.38
1. Betreffende de toevallige, potestatieve of gemengde voorwaarde.38
2. Betreffende de diverse potestatieve voorwaarden.39
3. Betreffende de ontbindende of opschortende aard van de potestatieve
voorwaarden .41
II. Niet limitatieve toepassingsgevallen van artikel 944 BW .42
1. Art. 943 BW.42
2. Art. 945 BW.43
3. Art. 946 BW.45
4. Art. 947 BW.45
HOOFDSTUK III: Voorwaarden in alternatieve schenkingsvormen.47
Afdeling I. Handgift .47
Afdeling II. Vermomde schenking .48
Afdeling III. Onrechtstreekse schenking.49
HOOFDSTUK IV: Gevolgen verbonden aan de schenking.50
Afdeling I. De voorwaardelijke verbintenis is hangende (pendente conditione).50
§1. Opschortende voorwaarde .50
§2. Ontbindende voorwaarde.51
Afdeling II. Voldaan aan de voorwaardelijke verbintenis (eveniente conditione) .51
§1. Opschortende voorwaarde .51
A. Civiele aspecten.51
B. Fiscale aspecten.52
§2. Ontbindende Voorwaarde .52
A. Civiele aspecten.52
B. Fiscale aspecten.54
Afdeling III. Het tenietgaan van de schenking .54
§1. Herroepen/Ontbinden (deficiente conditione).54
A. Tussen de schenker en begiftigde .54
I. Civiele aspecten .54
II. Fiscale aspecten .58
B. Ten aanzien van derden.59
I. Roerende goederen .59
II. Onroerende goederen.60
III. Zowel voor roerende als onroerende goederen.61
§2. Verval van de schenking .61
A. Princiepsarrest: Hof van Cassatie van 16 november 1989 .61
B. Evolutie in Cassatierechtspraak.62
C. Vage grens tussen de oorzaak en de voorwaarden van de schenking .64
HOOFDSTUK V: Analyse van de voor de praktijk relevante toepassingsgevallen.67
Afdeling I. Schenking met de last om de kosten te betalen van een rusthuis indien de schenker
daar zou terecht komen .67
Afdeling II. Schenking onder de voorwaarde niet te hertrouwen .68
Afdeling III. Schenking met voorbehoud van vruchtgebruik (of quasi-vruchtgebruik).69
§1. Algemeen .69
A. Civiele aspecten.69
B. Fiscale aspecten.72
§2. Varianten.72
Afdeling III. Schenking met beding van onvervreemdbaarheid of onoverdraagbaarheid .73
§1. Theorie.73
§2. Variante: De uitsluitingsclausule .74
Afdeling V. Schenking met een conventioneel beding van terugkeer .76
§1. Het wettelijk beding van terugkeer.76
§2. Conventioneel beding van terugkeer .76
§3. Vergelijking tussen het wettelijk en conventioneel beding van terugkeer .78
Afdeling VI. Schenking onder de ontbindende voorwaarde van de niet verwerping van de
nalatenschap.79
Afdeling VII. Schenking met een last die de onverdeeldheid oplegt .79
Afdeling VIII. Schenking met beding van terugval .80
§1. Een klassiek beding van terugval.80
§2. Het terugvallend vruchtgebruik .82
A. Civiele aspecten.82
B. Fiscale aspecten: het fictief legaat .83
§3. Mag de schenker dit nu toevoegen? .84
HOOFDSTUK VI: Rechtsvergelijkend werk.85
Afdeling I. Frankrijk (& België) .85
Afdeling II. Nederland & Duitsland .85
Besluit .89
Bibliografie .93

Trending Articles