Echtscheiding zonder palaver of bemiddeling

Voortaan is eindelijk een echtscheiding mogelijk niet alleen zonder schuldvraag, maar ook zonder pijnlijke confrontaties met de andere partij, zonder verplichte uitleg te gaan geven op de rechtbank en er vernederende vragen te moeten beantwoorden, zonder op de rechtbank persoonlijk te kijk gesteld worden, zonder zichzelf nog te moeten verplaatsen naar de rechtbank of de notaris, zonder palavers, onderhandelingen en bemiddelingen of andere geitenwollensokken of andere gedoe.

De wetgever geloofde in de jaren 90 van de vorige eeuw nog dat echtscheidingen best bemiddeld konden worden. Er wordt nog overigens tot op heden soms een milde druk opgelegd om tot bemiddeling over te gaan waarbij zelfs werd verspreid wordt dat verstandige mensen niet meer op de rechter een beroep doen maar erin slagen om zelf met hulp van een bemiddelaar te scheiden.

De echtscheiding werd niet meer gezien als een juridische beëindiging van een juridisch contract maar als een interrelationeel probleem dat paramedisch door psychologen werd benaderd met de cliënt als patiënt en zijn privaat en relationeel leven als context.

Met alle mogelijke middelen wou de wetgever en de psychologen de echtscheiding zoveel mogelijk uit de rechtbank houden en de partijen met mekaar rond de tafel en op de sofa brengen om ze daar te laten palaveren. Er komen weliswaar akkoorden tot stand, maar deze bemiddelde akkoorden zijn vaak het resultaat van uitputtingsgesprekken waarbij finaal wordt toegegeven niet op basis van inhoud maar om van het gezaag en de confrontaties van de andere (die men al lang moe is) af te zijn en het gepeuter en geleuter over bekommernissen en betrachtingen van het diepmenselijke ik met veronderstelde goede bedoelingen van de tegenpartij te ontrafelen, te parafraseren en nieuwe inhoud te geven.

Bestaande conflicten worden hierdoor, weze het zogenaamd positief herkneed, in stand gehouden en in plaats van een korte pijn en korte scheiding lijkt de echtscheiding een chronische kanker. In bemiddeling wordt zelfs gepleit om na de echtscheiding verder contact te blijven houden al dan niet in bemiddelde gesprekken onder meer in het kader van blijvende ouderschapsbemiddeling. Er lijkt in het bemiddelingstraject maar geen einde te komen aan de relatie. Bemiddelaars gingen zelfs woorden uitvinden om de nieuwe relaties tussen ex-partners te benoemen en deze in te vullen.

In 2011 is de wetgever terug gaan inzien dat mensen het recht hebben om niet overeen te komen. De wetgever heeft terug de kerntaak van de rechter ontdekt, met name het oplossen van geschillen tussen partijen zonder partijen zelf te belasten met de oplossing van het geschil. Wanneer het geschil immers terug naar de partijen wordt geschoven treden de oude machtsonevenwichten en machtsrelaties terug in werking.

Soms wil een partij zelfs van de aangehouden contacten gebruik maken om de relatie te herstellen en krijgt deze door deze contacten zelfs valse hoop waneneer de andere vriendelijk in het gesprek blijft. Een inhoudelijk niet vijandig gesprek wordt immers door een partij die het moeilijk met de echtscheiding heeft begrepen als een hartelijk goed gesprek, als "nog een kans". De psychologische scheiding wordt gerokken als een stuk kauwgom die langzaam en pijnlijk in twee wordt gerokken en telkens weer herkauwd wordt bijeen geplakt in plaats van in twee te worden geknipt.

Het is legitiem om een geschil te hebben en niet tot een akkoord te willen of kunnen komen. Een mens gaat niet in de fout of schiet niet tekort wanneer hij een geschil niet in der minne oplost. Elke burger heeft het recht om geen verder contact met een andere burger meer te onderhouden, zelfs wanneer dit een ex-partner is, zelfs wanneer de andere een ouder is van het gemeenschappelijke kind.

En ja een vrouw kan een goede mama zijn en een man een goede papa, zonder contact te onderhouden met de andere ouder. De wetgever heeft zelfs ontdekt dat sommige communicatie zo storend is dat zij als belaging kan worden aanzien en zelfs in die mate dat de loutere aanwezigheid van een persoon en a fortiori een gesprek de psychische  en zelfs de fysieke gezondheid van een andere mens kan ondermijnen, waardoor de wetgeving inzake belaging werd uitgewerkt.

Hoeft het verder betoog dat confrontaties tussen ontgoochelde, gekwetste, verlaten, bedrogen ex partners tot de meest pijnlijke behoren en dat deze confrontaties die elementen zijn die van de echtscheiding, na een overlijden, de meest pijnlijke gebeurtenis in een mensenleven maken.

Scheiden kan gelukkig vandaag opnieuw zonder palavers en zelfs zonder dat de echtgenoten melkaar nog dienen te zien of te ontmoeten. De scheiding in éénmaal waarbij contacten onmiddellijk en voorgoed worden verbroken lijkt hard maar is beter te verwerken.

Door de wet van 5 april 2011 werd de verplichte verschijning in de echtscheiding geschrapt.

De vernederende verplichte aanwezigheid van de echtgenoten op de rechtbank die in lange wachtrijen ten aanzien van de hele stad te kijk werden gezet om te scheiden is hiermee voorbij.

Men kan dus vandaag perfect scheiden zonder persoonlijk op de rechtbank te moeten verschijnen of aanwezig te zijn. Echtgenoten kunnen scheiden terwijl zij of de wederpartij in het buitenland zijn. Een advocaat kan voor hen de volledige procedure afhandelen in alle sereniteit. De pijnlijke aanwezigheden en confrontaties op notariskabinetten kunnen eveneens vermeden worden. De echtscheiding kan volledig buiten het notariskabinet gebeuren en waar eventueel de tussenkomst van een notaris nodig is voor een vereffening-verdeling kan ook daar de advocaat hen vertegenwoordigen.

Echtgenoten kunnen zich bij een echtscheiding laten vertegenwoordiging door een advocaat en dus louter door de procedure op verschijning van hun advocaat uit de echt scheiden.

Let wel:

De rechter kan de partijen weliswaar gelasten om persoonlijk te verschijnen.

• Op louter verzoek van één van de partijen of het openbaar ministerie
• Indien de rechter de scheidende echtgenoten wil trachten te verzoenen
• Indien de rechter de relevantie wil nagaan van het akkoord over de persoon, het levensonderhoud en de goederen van de kinderen.

Bij de zitting in kort geding waarop de vorderingen over de voorlopige maatregelen met betrekking tot de persoon, het levensonderhoud en de goederen van de kinderen wordt behandeld, moeten de partijen steeds in persoon verschijnen.