Een vrouw moet zich niet neerleggen bij voldongen feiten waarvoor haar man haar plaatst

Rechtspraak

• Hof van Beroep te Brussel, 3e Kamer – 28 februari 2012, RW 2013-2014, 1580

P.D. t/ C.B.

Antecedenten

Partijen zijn gehuwd voor de ambtenaar van de burgerlijke stand te Zaventem op 28 juni 1986, onder het wettelijk huwelijksvermogensstelsel bij gebreke van huwelijkscontract.

Op 29 mei 2007 ging appellant over tot dagvaarding in echtscheiding en voorlopige maatregelen.

Ingevolge een niet-bestreden beschikking uitgesproken door de Voorzitter van de Rechtbank van Eerste Aanleg te Brussel van 21 september 2007 werd onder meer:

– aan beide partijen verbod opgelegd de gemeenschappelijke roerende goederen te vervreemden, te verpanden of erover te beschikken;

...

Bij dagvaarding van 10 maart 2008 vorderde de heer P.D.:

– de handelingen van C.B. waarbij de effecten werden vervreemd en/of in pand gegeven te vernietigen krachtens art. 1422 BW en te bevelen dat deze tegoeden opnieuw op de gemeenschappelijke effectenrekening geplaatst dienen te worden;

– te zeggen voor recht dat C.B. met toepassing van art. 1448 BW haar aandeel in deze bedragen verliest.

Bij een niet-bestreden vonnis van 3 maart 2009 werd:

– de echtscheiding tussen partijen uitgesproken, welk vonnis inmiddels in kracht van gewijsde is getreden op 11 juli 2009 (ingevolge betekening op 10 juni 2009);

– de vereffening-verdeling bevolen van het huwelijksstelsel van partijen en werden er te dien einde twee notarissen aangesteld.

Bij een niet-bestreden tussenvonnis van 10 maart 2009 werd het debat heropend teneinde appellant de mogelijkheid te bieden zijn vorderingen te specificeren en in staat te stellen alsook te specificeren welk specifiek belang hij had bij het vorderen van de specifieke sanctie van de nietigverklaring.

Appellant heeft, naar aanleiding van het tussenvonnis, zijn vorderingen gespecificeerd, in de mate waarin hij in fine vorderde om de volgende handelingen van geïntimeerde te vernietigen op grond van art. 1422 BW en als herstelmaatregel te horen bevelen dat de betreffende tegoeden opnieuw op de gemeenschappelijke effectenrekening bij F. zouden worden geplaatst:

– de inning door geïntimeerde van 14 deelbewijzen K.M. op 12 maart 2007;

– de inningen (afkopingen) door geïntimeerde van kapitaal op een A.-rekening, gekend onder effectendossier nr. (...) in de periode tussen 17 februari 2006 en 30 juli 2007;

– de inningen (afkopingen) door geïntimeerde van kapitaal op een A.-rekening, gekend onder effectendossier nr. (...) in de periode tussen 3 augustus 2007 en 9 mei 2008;

– de inning door geïntimeerde van effecten P.V.O. op 6 juni 2008;

– de verplaatsing van de totale inhoud van de K.-portfolio.

Appellant vorderde geïntimeerde te veroordelen tot betaling van een dwangsom van 2.500 euro per dag vertraging bij het in gebreke blijven om de betreffende waarden of de sommen die zij vertegenwoordigen te doen terugkomen op de gemeenschappelijke rekening van partijen.

Appellant vorderde dat geïntimeerde met toepassing van art. 1448 BW haar aandeel in de betreffende bedragen zou verliezen.

Vonnis a quo

Bij het bestreden vonnis:

– wordt vastgesteld dat de vorderingen van appellant, in de mate waarin zij betrekking hebben op de nietigverklaring van de handelingen gesteld voorafgaandelijk aan 10 maart 2007 verjaard zijn en derhalve niet ontvankelijk;

– worden de overige vorderingen van appellant ongegrond verklaard.

Voorwerp van het hoger beroep

Overeenkomstig zijn verzoekschrift tot hoger beroep en conclusie voor het hof vordert appellant met de hervorming van het bestreden vonnis, volgende handelingen van geïntimeerde te vernietigen op grond van art. 1422 BW en als herstelmaatregel te horen bevelen dat de betreffende tegoeden opnieuw op de gemeenschappelijke (effecten)rekening bij F. zouden worden geplaatst:

– het innen door geïntimeerde van 14 deelbewijzen K.M.I. 2 Kap voor een netto-bedrag van 15.872,09 euro op 12 maart 2007;

– de afkopen (inningen) door geïntimeerde van kapitaal op haar rekening bij A., gekend onder effectendossier nr. (...) in de periode tussen 17 februari 2006 en 30 juli 2007, voor een totale som van 26.405,12 euro;

– de afkopen (inningen) door geïntimeerde van kapitaal op haar rekening bij A., gekend onder effectendossier nr. (...) in de periode tussen 3 augustus 2007 en 9 mei 2008, voor een totale som van 19.185,18 euro;

– het innen door geïntimeerde van effecten P.V.O. voor een bedrag van 5.000 euro op 6 juni 2008;

– “te zeggen voor recht dat geïntimeerde de totale inhoud van de K.-portfolio met waarde op datum van 12 maart 2007 van 180.742,61 euro heeft verplaatst; deze handeling dient nietig verklaard te worden”.

Appellant vordert geïntimeerde te veroordelen tot betaling van een dwangsom van 2.500 euro per dag vertraging vanaf de betekening van het te vellen arrest bij het in gebreke blijven om de betreffende waarden of de sommen die zij vertegenwoordigen te doen terugkomen op de gemeenschappelijke rekening van partijen, en de bedragen te vermeerderen met de moratoire en de gerechtelijke interest.

Appellant vordert dat geïntimeerde met toepassing van art. 1448 BW haar aandeel in de betreffende bedragen zou verliezen.

...

Geïntimeerde vordert het hoger beroep als ongegrond af te wijzen (...).

Beoordeling

1. De vordering tot nietigverklaring (art. 1422 BW)

1.1. De rechtsgrond – het niet-bestreden tussenvonnis van 10 maart 2009

Overwegende dat appellant zijn vordering baseert op art. 1422, 2o en 3o BW, waarin wordt bepaald: “Op verzoek van een der echtgenoten die bewijst dat hij een wettig belang heeft en onverminderd de rechten van te goeder trouw zijnde derden, kan de rechtbank van eerste aanleg elke handeling nietig verklaren, die de andere echtgenoot heeft verricht:

1o (...)

2o in strijd met een verbod of met de voorwaarden die de rechter heeft gesteld;

3o met bedrieglijke benadeling van de rechten van de eiser”.

Overwegende dat de eerste rechter in het niet-bestreden tussenvonnis van 10 maart 2009 reeds overwoog dat art. 1422, 2o BW niet vereist dat er enige reeds verwezenlijkte benadeling wordt bewezen, terwijl art. 1422, 3o BW het bewijs van de bedrieglijke benadering onderstelt;

Dat hij oordeelde dat appellant duidelijk en op limitatieve wijze diende te specificeren van welke handelingen hij precies de nietigverklaring vorderde;

Dat de eerste rechter er in het tussenvonnis tevens op wees dat art. 1422 BW slechts een facultatieve nietigverklaring inhoudt, waarbij enerzijds de eisende partij moet aantonen dat zij een wettig, hetzij een materieel of moreel belang heeft bij de nietigverklaring en waarbij anderzijds bij de beoordeling rekening moet worden gehouden met de belangen van het gezin, met de belangen van de echtgenoot-eiser en zelfs met de belangen van de te goeder trouw zijnde derden;

Dat volgens de overwegingen in het tussenvonnis op grond van de op dat ogenblik voorhanden zijnde gegevens niet bleek dat de desbetreffende transacties – in de mate dat zij ten onrechte door geïntimeerde werden uitgevoerd – tot stand kwamen met de bedoeling de gemeenschap op een bedrieglijke wijze te benadelen, temeer daar de activa wel degelijk bekend waren, zodat appellant diende te specificeren welk specifiek belang hij had bij het vorderen van de specifieke sanctie van de nietigverklaring;

Dat de eerste rechter tevens wees op het voorschrift van art. 1433 BW dat bepaalt dat naar aanleiding van een vereffening-verdeling aan het gemeenschappelijk vermogen een vergoeding kan worden toegekend ten belope van de schade die dat vermogen heeft geleden wegens één van de handelingen bedoeld in art. 1422 BW, zelfs indien de nietigverklaring niet werd gevraagd of verkregen;

Dat de eerste rechter dan ook oordeelde dat appellant ook met betrekking tot zijn belang bij het vorderen van de nietigverklaring bijkomend diende te argumenteren en zijn vordering verder in staat diende te stellen;

Dat wat de vordering van appellant met toepassing van art. 1448 BW betreft, de rechtbank het opportuun achtte ook de berechting van deze vordering op te schorten tot op het ogenblik waarop ten gronde uitspraak kon worden gedaan over de vorderingen tot nietigverklaring.

1.2. Beoordeling

1.2.1. Aangaande de precisering van de vordering

Overwegende dat appellant naar aanleiding van het tussenvonnis van de eerste rechter van 10 maart 2009 nader heeft gepreciseerd van welke handelingen hij de nietigverklaring vordert;

Dat geïntimeerde aanvoert dat de bewerkingen met de K.-portfolio zoals bedoeld in de gewijzigde vordering, niet verder onderzocht moeten worden daar de eerste rechter in het tussenvonnis van 10 maart 2009 reeds geoordeeld heeft dat deze onvoldoende gepreciseerd zijn;

Overwegende dat de eerste rechter terecht heeft vastgesteld dat appellant thans zijn vorderingen heeft gespecificeerd en de nietigverklaring vordert van welbepaalde handelingen.

1.2.2. Aangaande de termijn

Overwegende dat krachtens art. 1423 BW de vordering tot nietigverklaring op straffe van verval moet worden ingediend binnen het jaar na de dag waarop de handeling van de andere echtgenoot ter kennis is gekomen van de eiser, en uiterlijk vóór de definitieve vereffening van het stelsel;

Dat geïntimeerde van oordeel is dat, aangezien de dagvaarding slechts werd betekend op 10 maart 2008, de rechtshandelingen die werden gesteld vóór 10 maart 2007 niet meer nietig verklaard kunnen worden;

Dat appellant hierop terecht repliceert dat de termijn van art. 1423 BW pas begint te lopen na de dag waarop hij kennis had van de handelingen;

Overwegende dat appellant echter enkel vermeldt dat “bepaalde” financiële transacties hem pas bekend werden gemaakt door K. op 28 maart 2007, zodat de vordering diende te worden ingesteld ten laatste op 27 maart 2008;

Dat hij ten onrechte meent dat de handelingen gesteld één jaar vóór deze kennisname, namelijk vanaf 28 maart 2006, in aanmerking zouden komen voor nietigverklaring;

Dat art. 1423 BW enkel bepaalt dat de vervaltermijn begint te lopen vanaf de kennismaking van de betwiste handeling, ongeacht op welk tijdstip deze handeling zich heeft voorgedaan, en nergens wordt bepaald dat dit bovendien zou inhouden dat (enkel, of ook andere) handelingen gesteld tot één jaar voordien nietigverklaard kunnen worden;

Overwegende dat appellant bovendien niet concreet vermeldt welke transacties hem pas op die datum werden bekendgemaakt;

Dat hij verwijst naar zijn stuk 10, namelijk “overzicht transacties K. (laatste 12 maart 2007)”, dat hem werd meegedeeld bij brief van K. van 28 maart 2007;

Dat dit overzicht echter betrekking heeft op effectentransacties bij K. op naam van partijen uitgevoerd vanaf 1994, waarvan de laatste vermelde transactie dateert van 12 maart 2007, namelijk “uittreding 14 deelbewijzen K.M. ten bedrage van 15.872,09 euro”;

Dat deze uittreding echter geen transactie betreft die werd uitgevoerd vóór 10 maart 2007, en de vervaltermijn wat deze transactie betreft dan ook niet speelt en overigens niet wordt ingeroepen;

Dat appellant niet de nietigverklaring vordert van de overige op dit stuk vermelde transacties;

Overwegende dat appellant zelf niet vermeldt wanneer hij kennis heeft gekregen van de handelingen gesteld vóór 10 maart 2007 en dit ook niet opgemaakt kan worden uit de voorgelegde stukken;

Dat de eerste rechter terecht verwijst naar de beschikking in kort geding van 21 september 2007, waarin reeds melding wordt gemaakt van “heel wat transacties van een gemeenschappelijke rekening naar rekeningen van verweerster”, met verwijzing naar verschillende stukken van appellant, waaruit blijkt dat hij op dat ogenblik in ieder geval reeds van “heel wat” transacties op de hoogte was;

Overwegende dat de eerste rechter dan ook terecht heeft vastgesteld dat de vordering niet tijdig is ingesteld in de mate waarin deze betrekking heeft op de rechtshandelingen gesteld vóór 10 maart 2007;

Overwegende dat appellant thans nog aanvoert dat de betrokken handelingen ook na het verstrijken van de vervaltermijn nog getoetst kunnen worden aan het principe van de doelgebondenheid van het bestuur van art. 1415, tweede lid BW;

Dat evenwel art. 1415, tweede lid BW precies verwijst naar de navolgende regels waarop art. 1422 BW in een mogelijke sanctie voorziet, namelijk de – door appellant gevorderde – nietigverklaring, die gekoppeld is aan de vermelde vervaltermijn;

Dat dit argument van appellant dan ook geen steek houdt.

1.2.3. Aangaande de handelingen gesteld tijdens de echtscheidingsprocedure

Overwegende dat partijen definitief gescheiden zijn ingevolge het echtscheidingsvonnis dat in kracht van gewijsde is getreden op 11 juli 2009;

Dat overeenkomstig art. 1278 Ger.W. het vonnis van echtscheiding ten aanzien van de echtgenoten, wat hun goederen betreft, terugwerkt tot op de dag waarop de vordering is ingesteld, dit is in casu 29 mei 2007;

Overwegende dat tot die datum het gemeenschappelijk vermogen overeenkomstig art. 1415 en 1416 BW wordt bestuurd door de ene of de andere echtgenoot, die de bestuursbevoegdheden alleen kan uitoefenen, onder gehoudenheid van ieder van hen om de bestuurshandelingen van de andere echtgenoot te eerbiedigen, behoudens de mogelijkheid om de nietigverklaring te vorderen op grond van art. 1422 BW of vergoeding te vorderen op grond van art. 1433 BW ten belope van de schade die het gemeenschappelijk vermogen heeft geleden wegens een van de handelingen bedoeld in art. 1422 BW (vgl. Cass. 29 mei 2008, T.Fam. 2008, 139, noot F. Buyssens, TBBR 2009, 424, noot M. Masschelein);

Overwegende dat de ontbinding van het wettelijk stelsel het gemeenschappelijk vermogen omzet in een postcommunautaire onverdeeldheid, die bestaat uit de goederen en de schulden die aanwezig waren op het ogenblik van de ontbinding;

Dat het bestuur van de onverdeeldheid wordt geregeld door art. 577-2, §§ 5-7 BW betreffende de mede-eigendom;

Dat na de ontbinding van het huwelijksvermogensstelsel de echtgenoten bijgevolg rekenschap verschuldigd zijn voor de onverdeelde gelden waarover zij beschikten, overeenkomstig het gemene recht inzake de onverdeeldheden vervat in art. 577-2 BW;

Dat de echtgenoot die het beheer van de onverdeeldheid heeft uitgeoefend, hierover verantwoording verschuldigd is, en over de inkomsten en uitgaven een beheersrekening zal moeten worden opgesteld in het raam van de vereffening en verdeling;

Overwegende dat de eerste rechter er dan ook terecht op wijst dat de gewraakte transacties thans mede het voorwerp zullen uitmaken van de werkzaamheden van vereffening en verdeling en geïntimeerde rekenschap zal moeten afleggen van haar beheer van de postcommunautaire onverdeeldheid;

Dat partijen er overigens ter zitting melding van hebben gemaakt dat de vereffening en verdeling momenteel hangende is voor notaris De S. te S. en dat in het raam hiervan een inventaris werd opgemaakt, die ondertussen werd afgesloten met de eedaflegging door beide partijen;

Dat art. 1433 BW uitdrukkelijk bepaalt dat in het raam van de vereffening en verdeling aan het gemeenschappelijk vermogen vergoeding verschuldigd is ten belope van de schade die het heeft geleden wegens een van de handelingen bedoeld in art. 1422 BW, indien de schade niet geheel is hersteld door de nietigverklaring of indien de nietigverklaring niet is gevraagd of verkregen;

Overwegende dat dit echter, in tegenstelling tot wat geïntimeerde meent, niet belet dat appellant, die wat de handelingen gesteld vanaf 10 maart 2007 betreft zijn vordering tijdig heeft ingesteld, nog steeds gerechtigd is de nietigverklaring op grond van art. 1422 BW te vorderen van handelingen die tijdens de echtscheidingsprocedure werden gesteld; dat immers ook gedurende de echtscheidingsprocedure iedere echtgenoot verder de bestuursbevoegdheden uitoefent die hem door het huwelijksvermogensrecht worden toegekend, en het principe van de terugwerkende kracht van de ontbinding van het huwelijk m.b.t. de goederen van de echtgenoten hieraan geen afbreuk aan doet;

Dat de echtscheidingsprocedure in principe geen wijzigingen meebrengt aan de bestuursbevoegdheden van de echtgenoten noch aan de rechten van derden, en het pas achteraf is dat deze handelingen opnieuw worden beoordeeld op grond van het gemene recht en aanleiding zullen kunnen geven tot het opmaken van rekeningen en desgevallend schadevergoeding;

Dat krachtens art. 1423 BW de vordering tot nietigverklaring uiterlijk moet worden ingediend vóór de vereffening van het stelsel, wat te dezen het geval is; dat het stelsel nog niet definitief is vereffend, zoals partijen ter zitting hebben bevestigd.

1.2.4. Aangaande de toepassing van art. 1422, 2o BW

Overwegende dat de eerste rechter in het tussenvonnis van 10 maart 2009 reeds overwoog dat art. 1422, 2o BW voorziet in de mogelijkheid van een nietigverklaring van bepaalde bestuurshandelingen die werden verricht in strijd met een preventief verbod, zoals dit onmiskenbaar in voormelde kortgedingbeschikking werd gegeven;

Overwegende dat geïntimeerde ten onrechte meent dat art. 1422, 2o BW niet de eventuele miskenning van de kortgedingbeschikking zou beogen, daar het gaat om de “overtredingen van de preventieve maatregelen op grond van art. 1421 BW inzake bestuurshandelingen over het gemeenschappelijk vermogen, en anderzijds de overtredingen van de bestuursbeperkingen op grond van art. 1426 BW die zowel op het bestuur van het gemeenschappelijk als van het eigen vermogen van toepassing zijn”;

Dat art. 1421 BW bepaalt dat iedere echtgenoot aan de vrederechter kan vragen dat aan de andere echtgenoot verbod wordt opgelegd om enige bestuurshandeling te verrichten die hem nadeel kan berokkenen of de belangen van het gezin kan schaden;

Dat tijdens de echtscheidingsprocedure de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg, rechtsprekend in kort geding, bevoegd is om kennis te nemen van een geschil op grond van art. 1421 BW, en het verbod om de gemeenschappelijke roerende goederen te vervreemden, te verpanden of erover te beschikken, dat aan beide partijen werd opgelegd in de kortgedingbeschikking van 21 september 2007, wel degelijk een preventief verbod is zoals bedoeld in art. 1422, 2o BW, zoals in het tussenvonnis van de eerste rechter overigens reeds werd vastgesteld;

Overwegende dat echter enkel de inning door geïntimeerde van de som van 6.144,78 euro op het effectendossier nr. (...) op 9 mei 2008 en het innen door geïntimeerde van effecten P.V.O. voor een nettobedrag van 5.000 euro op 6 juni 2008 werden verricht na de datum van de kortgedingbeschikking, en dus beschouwd kunnen worden als overtreding van het verbod en de door de kortgedingrechter opgelegde voorwaarden, bedoeld in art. 1422, 2o BW;

Overwegende dat m.b.t. de transacties verricht in overtreding van het vervreemdings- en beschikkingsverbod geen benadeling moet worden bewezen; dat appellant wel moet aantonen dat hij een “wettig belang” heeft;

Overwegende dat de rechter niet verplicht is de nietigheid van de rechtshandeling uit te spreken; dat rekening moet worden gehouden met de belangen van het gezin, van de echtgenoot-eiser of van derden die te goeder trouw zijn, zoals de eerste rechter reeds terecht in het niet-bestreden tussenvonnis overwoog;

Overwegende dat, zoals hierboven vermeld, in het tussenvonnis werd beslist dat appellant diende te specificeren welk specifiek belang hij had bij het vorderen van de specifieke sanctie van de nietigverklaring, waarbij de eerste rechter er tevens op wees dat de activa in kwestie wel degelijk bekend waren;

Dat in het tussenvonnis eveneens werd overwogen dat de nietigverklaring inhoudt dat de transacties als niet-bestaande worden beschouwd en dat partijen teruggeplaatst worden in de toestand waarin zij zich bevonden bij ontstentenis van de nietige transactie, en dat, in zoverre het de verhandeling van effecten betreft, de nietigverklaring zou inhouden dat de verkopen worden geannuleerd en dat de verkochte effecten terug in de portefeuille worden geplaatst;

Overwegende dat appellant aanvoert dat geïntimeerde tot heden nog steeds geen uitleg heeft verstrekt over de bestemming van de door haar geïnde gelden;

Dat geïntimeerde beweert dat de huwgemeenschap door de verrichte rechtshandelingen niet verarmd wordt, “wat ongetwijfeld zal verduidelijkt worden in het raam van de vereffening-verdeling, in het raam waarvan tijdens de maanden juli en augustus 2010 de inventaris zal opgesteld worden door notaris De S. met eedaflegging”;

Overwegende dat partijen ter zitting hebben bevestigd dat de inventaris werd opgemaakt en de eedaflegging heeft plaatsgehad, maar deze inventaris niet wordt voorgelegd;

Overwegende dat appellant, zoals reeds vermeld, terecht aanvoert dat hij voor de toepassing van art. 1422, 2o BW geen bedrieglijke benadeling dient te bewijzen;

Dat geïntimeerde, wat de verrichtingen gesteld na 21 september 2007 betreft, duidelijk en bewust heeft gehandeld in strijd met het verbod opgelegd door de kortgedingrechter, zonder hierover zelf openheid te verstrekken;

Dat appellant, gelet op het bovenstaande, onder meer het feit dat geïntimeerde niets meedeelt over de bestemming van deze gelden, er wel degelijk belang bij heeft dat de inningen van de effecten, gedaan in strijd met de kortgedingbeschikking, worden tenietgedaan en dat de tegoeden terugkeren op een gemeenschappelijke (onverdeelde) rekening, in afwachting van de vereffening-verdeling in het raam waarvan verder over het lot van deze gelden zal worden beslist.

1.2.5. Aangaande de toepassing van art. 1422, 3o BW

Overwegende dat wat de overige rechtshandelingen betreft, die werden gesteld tussen 10 maart en 21 september 2007, appellant krachtens art. 1422, 3o BW dient te bewijzen dat geïntimeerde heeft gehandeld met bedrieglijke benadeling van zijn rechten;

Overwegende dat de eerste rechter in het bestreden vonnis terecht heeft overwogen dat uit de door partijen verstrekte gegevens wel degelijk blijkt dat geïntimeerde heeft beschikt over de activa van de huwgemeenschap;

Dat de eerste rechter het ook “volstrekt begrijpelijk” achtte dat appellant door het optreden van geïntimeerde ernstig gegriefd is en dat hij daardoor wellicht tijdelijk niet heeft kunnen beschikken over zijn aandeel in de gemeenschappelijke activa van de huwgemeenschap, terwijl geïntimeerde deze (ten onrechte) heeft kunnen aanwenden voor haar persoonlijk gebruik, maar de eerste rechter toch van oordeel was dat appellant naliet te bewijzen dat geïntimeerde zou hebben gehandeld met bedrieglijke inzichten en met de bedoeling de kwestieuze activa aan de huwgemeenschap te onttrekken, aldus met de uitdrukkelijke bedoeling appellant schade te berokkenen;

Overwegende dat het bedrieglijk inzicht moet worden beoordeeld op het ogenblik waarop de handelingen werden gesteld;

Dat de transacties ondertussen wel gekend zijn, maar niet omdat geïntimeerde deze uit eigen beweging heeft bekendgemaakt;

Dat appellant geïntimeerde meermaals in gebreke heeft gesteld wegens het niet uitvoeren van de beschikking in kort geding, waarbij werd bevolen dat alle tegoeden op welbepaalde rekeningnummers gestort dienden te worden op een bankrekeningnummer op naam van beide partijen, onder gezamenlijk beheer; dat geïntimeerde integendeel nog gelden heeft geïnd in weerwil van het rechterlijke verbod;

Overwegende dat geïntimeerde tot op heden geen uitleg verstrekt over de bestemming van de afgehaalde gelden en louter verwijst naar de inventaris in het raam van de vereffening-verdeling, die evenwel niet wordt voorgelegd;

Overwegende dat, gelet op deze elementen en rekening houdend met het tijdstip van de transacties, namelijk kort vóór en tijdens de echtscheidingsprocedure, in een periode van echtelijke spanningen, geconcludeerd moet worden dat geïntimeerde wel degelijk heeft gehandeld met de bedoeling appellant op bedrieglijke wijze te benadelen;

Dat ook de vordering zoals gebaseerd op art. 1422, 3o BW gegrond moet worden verklaard.

1.2.6. Conclusie

Overwegende dat uit het bovenstaande blijkt dat de vordering van appellant gegrond is voor wat betreft de nietigverklaring van de transacties verricht vanaf 10 maart 2007;

Dat het hoger beroep met betrekking tot dit onderdeel dan ook gedeeltelijk gegrond is.

2. De dwangsom

Overwegende dat, gelet op de houding van geïntimeerde in het verleden, en het niet nakomen van de beschikking in kort geding, er reden is om in te gaan op de vordering tot veroordeling van geïntimeerde tot betaling van een dwangsom aan appellant in geval van het niet naleven van huidig arrest;

Dat deze dwangsom kan worden bepaald op 500 euro per dag vertraging inzake het terugplaatsen van de gelden zoals in het dispositief bepaald vanaf de betekening van huidig arrest;

Dat, gelet op het feit dat niet wordt gespecificeerd op welk rekeningnummer de gelden teruggeplaatst moeten worden, het behoort dat deze gelden worden gestort op een door de notaris-vereffenaar op naam van beide partijen te openen rubriekrekening.

3. De toepassing van art. 1448 BW

Overwegende dat volgens art. 1448 BW de echtgenoot die enig goed uit het gemeenschappelijk vermogen heeft weggemaakt of verborgen gehouden, zijn aandeel in dit goed verliest;

Overwegende dat alle handelingen die de wegmaking of verberging van een goed tot gevolg hebben en zo de te verdelen massa verminderen of de verdeling vermijden, heling kunnen uitmaken overeenkomstig art. 1448 BW;

Overwegende dat de rechtsvordering wegens heling niet alleen gelijktijdig met de verdeling kan worden ingesteld, maar ook reeds vóór of zelfs na de verdeling (vgl. Cass. 12 december 1996, RW 1996-97, 1414);

Dat de sanctie van heling toegepast kan worden op elke daad te kwader trouw, waarbij de ene echtgenoot, ten nadele van de andere, op de goederen van het gemeenschappelijke vermogen een ongeoorloofd voordeel nastreeft; dat deze daad reeds vóór de ontbinding van het huwelijksstelsel een aanvang kan hebben genomen;

Overwegende dat, opdat van heling sprake zou kunnen zijn, vereist is dat de echtgenoot met bedrieglijk opzet handelde en derhalve te kwader trouw is;

Dat de bedrieglijke bedoeling ligt in het beroven van de deelgenoten van wat hen toekomt in de verdeling, in het doorbreken van de gelijkheid van de deelgenoten;

Dat de kwade trouw bestaat in het wetens en willens verrichten van de schadeverwekkende handelingen en niet enkel in het louter verzwijgen als gevolg van een onzorgvuldigheid of zware nalatigheid;

Overwegende dat naar analogie met wat geldt bij heling van erfgoederen, ook bij heling van gemeenschapsgoederen de sanctie kan komen te vervallen, als de helende echtgenoot spontaan en tijdig berouw toont van zijn handeling;

Dat vooraleer een echtgenoot schuldig kan worden bevonden aan het kwaadwillig wegmaken of verborgen houden van gemeenschapsgoederen, in de persoon van die echtgenoot allereerst de plicht moet bestaan de nodige meldingen te verrichten;

Dat de verplichting tot het afleggen van verklaringen in beginsel ontstaat bij het opmaken van de boedelbeschrijving en bij gebreke daarvan bij de aanvang van de verrichtingen van de vereffening en verdeling, in het bijzonder wanneer een echtgenoot door de notaris wordt ondervraagd over de activa en passiva van het gemeenschappelijk vermogen;

Dat wanneer hierbij te kwader trouw bepaalde zaken worden verzwegen of leugenachtig voorgesteld, de heling een feit is;

Dat de sanctie van heling door de echtgenoot-heler alleen kan worden ontlopen indien hij uiterlijk vóór het afsluiten van de boedelbeschrijving op zijn leugenachtige verklaringen is teruggekomen (vgl. Cass. 23 mei 1991, Pas. 1991, I, 833); dat er tot op dat ogenblik slechts sprake kan zijn van een poging tot heling en het misdrijf niet voltrokken is (zie o.m.: K. Boone, “Commentaar bij art. 1448 BW” in Comm.Pers., 10 p.; Brussel 31 januari 2008, Not.Fisc.M. 2009, 149, noot J. Du Mongh en C. Declerck);

Overwegende dat bijgevolg op grond van deze principes in het raam van huidige procedure niet kan worden geoordeeld over de toepassing van art. 1448 BW, omdat het hof er niet van in kennis is gesteld welke meldingen en verklaringen door partijen werden gedaan bij het afsluiten van de inventaris, die ondertussen heeft plaatsgevonden;

Dat het dan ook behoort dat deze verdeling wordt beoordeeld in het raam van de vereffening-verdeling;

...