Een zakelijk recht is een recht verbonden aan een zaak in tegenstelling tot een persoonlijk recht dat verbonden is aan een persoon. Het zakelijk recht volgt de zaak in wiens handen de zaak zich ook bevindt.Het zakelijk recht blijft op de zaak rusten, en blijft er aldus aan verbonden ongeacht in wiens handen de zaak zich bevindt. Hierin onderscheidt het zich van een persoonlijk recht, dat men alleen tegen een bepaalde persoon kan doen gelden.
De term zakenrecht wordt gebruikt als omschrijving dan wel het geheel van alle zakelijk rechten.
Een synoniem van zakenrecht is goederenrecht. Let wel, goederenrecht is niet het recht met betrekking tot goederen, net zo min als goederenrecht niet het recht met betrekking tot zaken betreft. Zakenrecht of goederenrecht betreft het recht ten aanzien van goederen/zaken.
Goederenrecht of zakenrecht staat niet tegenover personenrecht maar tegenover persoonlijke rechten. Immeers personenrecht is het recht met betrekking tot de juridische essentie van een persoon (naam, woonplaats, burgerlijke stand, afstamming, samenlevingsvorm,nationaliteit). Persoonlijke rechten slaan hier tegenover op rechten die niet aan een zaak maar aan een persoon zijn verbonden.
Voorbeelden van zakelijke rechten:
• eigendom
• recht van vruchtgebruik
• recht va bewoning
• erfdienstbaarheid
• opstal
• erfpacht,
• pand
• hypotheek
• appartementsrecht.
• mandeligheid
Een belangrijke eigenschap van zakenrechten (ook goederenrechtelijke vermogensrechten geheten) is, dat zij tegenover iedereen gehandhaafd kunnen worden; zij hebben zogezegd absolute werking. Dit maakt absolute rechten in de regel tot sterkere rechten dan verbintenisrechtelijke vermogensrechten, die in beginsel slechts tegenover de wederpartij geldend gemaakt kunnen worden.
Zakelijke werking
Een zakenrecht of recht op een zaak heeft zakelijke werking. Een recht heeft zakelijke werking wanneer het tegenover iedereen gehandhaafd kan worden: Het zakelijk recht heeft zogezegd absolute of zakelijke werking. Zo kan een eigenaar van een zaak zijn eigendomsrecht tegenover iedereen inroepen: degene aan wie hij het heeft uitgeleend, degene die het gevonden heeft als de eigenaar het heeft verloren, en ook tegenover een dief. Dit maakt rechten met zakelijke werking in de regel sterker dan rechten die steunen op een verbintenis , want die gelden in beginsel alleen tegenover de wederpartij (zie cultureel woordenboek).