De onherroepelijkheid van de schenking: de lege lata en de lege ferenda

Publicatie

Auteur:

De Bakker N

Uitgever:

Ugent

Jaargang:

2012-2013

Samenvatting

De onherroepelijheid van de schenking is een wezenskenmerk van de schenking. Samen met het vereiste van dadelijkheid vormen zij het koningspaar van de schenking.

Volgens artikel 894 van het Burgerlijk Wetboek is een schenking onder levenden een akte waarbij de schenker zich dadelijk en onherroepelijk van de geschonken zaak ontdoet, ten voordele van de begiftigde die ze aanneemt.

"Donner et retenir ne vaut"
"Gegeven is gegeven"

De opstellers van het gerechtelijk wetboek wilden hiermee oude feodale structuren doorbreken, waarbij de begiftgde gebonden bleef aan de grillen en de machtsgreep van de schenker. De begitigde heeft recht op gemoedsrust dat het geschonkele tot zijn vermogen blijft behoren. De onherroepelijkheid van de schenking gaat zelfs zover dat de schenking zelfs niet in gemeen akkoord kan ontbonden worden.

De schenking is niet alleen onherroepelijk, de schenker mag zich geen enkel middel voorbehouden om rechtstreeks of onrechtstreeks op de schenking terug te komen. De onherroepelijkheid van de schenking dient de rechtzekerheid. Bij gebreke aan de onherroepelijkheid van de schenking, zouden de geschonken goederen onvervreemdbaar zijn.

Lees deze integrale bijdrage "De onherroepelijkheid van de schenking: de lege lata en de lege ferenda", gratis online via deze link

Inhoudstafel tekst:

VOORWOORD
INLEIDING..1
TITEL I. DE SCHENKING.3
§1. ALGEMEEN..3
§2. DE SPECIFIEKE KENMERKEN VAN DE SCHENKING ..4
TITEL II. DE CONSTITUTIEVE BESTANDDELEN VAN DE SCHENKING.5
§1. DE VERARMING EN DE CORRELERENDE VERRIJKING ..5
§2. ANIMO DONANDI..6
§3. DE DADELIJKHEID..6
§4. DE ONHERROEPELIJKHEID .8
A. Onderscheid met andere oorzaken van tenietgaan van de schenking ..8
B. Ontstaan en ratio legis .10
i. Kritische analyse de lege lata ratio legis ..12
C. Inhoudelijke analyse van het principe van de onherroepelijkheid..15
TITEL III. WELKE CONTRACTUELE MODALITEITEN KUNNEN IN HET SCHENKINGSRECHT WORDEN BEDONGEN? ..18
§1. DE INVLOED VAN DE CONSTITUTIEVE VOORWAARDE VAN DE DADELIJKHEID OP DE CONTRACTSVRIJHEID VAN DE SCHENKER.18
A. Algemeen.18
B. Opschortende voorwaarden .19
C. Opschortende termijn ..22
i. De schenking met verplichting tot afgifte onder opschortende termijn..23
ii. De schenking met eigendomsvoorbehoud onder opschortende termijn.24
§2. DE INVLOED VAN DE CONSTITUTIEVE VOORWAARDE VAN DE ONHERROEPELIJKHEID OP DE CONTRACTSVRIJHEID VAN DE SCHENKER ..25
A. Onderscheid voor en na de aanvaarding van de schenking ..25
B. Opschortende en ontbindende voorwaarde ..26
C. Ontbindende termijn ..28
D. Potestatieve voorwaarde .31
i. Soorten potestatieve voorwaarden..31
ii. De invloed van potestatieve voorwaarden op het modaliseren van overeenkomsten ten bewarende titel.33
iii. De invloed van potestatieve voorwaarden op het modaliseren van schenkingsovereenkomsten .34
a. Opschortende potestatieve voorwaarden.35
b. Ontbindende potestatieve voorwaarden ..40
iv. Hof van Cassatie 26 januari 1984 .42
v. Alternatieve theorie .46
TITEL IV. DE NIET-LIMITATIEVE TOEPASSINGEN VAN ART. 944 IN HET BURGERLIJK WETBOEK..48
§1. ALGEMEEN.48
§2. ARTIKEL 943 VAN HET BURGERLIJK WETBOEK.49
§3. ARTIKEL 945 VAN HET BURGERLIJK WETBOEK.51
§4. ARTIKEL 946 VAN HET BURGERLIJK WETBOEK.57
TITEL V. TUSSENCONCLUSIE : VERHINDERT HET PRINCIPE VAN DE ONHERROEPELIJKHEID NU EEN EFFECTIEVE VERMOGENSPLANNING? .60
TITEL VI. UITZONDERINGEN OP HET PRINCIPE VAN DE ONHERROEPELIJKHEID..62
§1. SCHENKINGEN TER BEVORDERING VAN HET HUWELIJK.62
§2. ARTIKEL 953 VAN HET BURGERLIJK WETBOEK.65
A. Niet vervullen van de voorwaarde .66
B. Ondankbaarheid.67
i. Aanslag op het leven .68
ii. Mishandelingen, misdrijven of grove beledigingen jegens de schenker.68
iii. De weigering om levensonderhoud te verschaffen ..69
§3. VERJARING EN GEVOLGEN HERROEPING ..69
TITEL VII. DE SANCTIONERING VAN SCHENKINGEN IN STRIJD MET HET PRINCIPE VAN DE ONHERROEPELIJKHEID..70
§1. EEN RELATIEVE NIETIGHEID TIJDENS HET LEVEN VAN DE SCHENKER?.70
§2. NA HET OVERLIJDEN VAN DE SCHENKER ..73
§3. DE GEVOLGEN VAN DE NIETIGHEIDSSANCTIE .74
§4. KRITIEK DE LEGE FERENDA OP DE SANCTIE .75
TITEL VIII. SLOTCONCLUSIE: DE LEGE FERENDA: MOET DE ONHERROEPELIJKHEID VAN SCHENKINGEN BEHOUDEN BLIJVEN IN HET BELGISCH RECHT? ..77
BIBLIOGRAFIE .

Trending Articles